Üreme sisteminin bir parçası olan prostat, 50 yaş üzerindeki erkeklerin yarısında büyüyor. Büyüyen prostatların yarısı, neden olduğu idrar yolu şikayetlerine bağlı tedavi ihtiyacı doğuruyor. Yaşlanan erkeğin prostatla ilgili bir diğer problemi de iyi huylu büyümeyle hiçbir ilişkisi bulunmayan, çeperde geliştiği içinde erken dönemde hiçbir şikâyet oluşturmayan prostat kanseridir. Güven Hastanesi Üroloji Bölümünden Prof. Dr. Mehmet Gökhan Özer, erken teşhiste prostat kanseri nedeniyle ölüm riskinin önüne geçilebileceğini vurgulayarak açıklamalarda bulundu.
Prostat nedir ve neden 50 yaş üstü erkeklerde büyüme eğilimi gösterir?
Prostat, erkek üreme sisteminin önemli bir parçası olan, mesanenin altında ve idrar kanalının etrafında yer alan küçük bir bezdir. Yaş ilerledikçe erkeklerde prostat genellikle büyümeye başlar. 50 yaşını aşmış erkeklerin yaklaşık yarısında prostat büyümesi görülür. Bu büyüme, iyi huylu prostat büyümesi olarak bilinir ve idrar yollarına baskı yaparak çeşitli idrar şikayetlerine yol açabilir. İdrar yapmada zorluk, sık idrara çıkma isteği ve mesanenin tam boşalmama hissi gibi belirtiler görülebilir.
Prostat kanseri nedir ve risk faktörleri nelerdir?
Prostat kanseri, prostat hücrelerinin kontrolsüz şekilde çoğalmasıyla oluşan bir kanser türüdür. Yaşlanma, prostat kanseri riskini artıran en önemli faktördür. Bu kanser türü, testosteron adı verilen erkeklik hormonuna bağımlıdır, yani testosteronun varlığı prostat kanserinin gelişmesi için gereklidir. Prostat kanseri, özellikle gelişmiş ülkelerde daha yaygındır ve bazı ırklarda (örneğin siyahilerde) daha sık görülür. Ayrıca, ailede prostat kanseri öyküsü olan kişilerde risk çok daha yüksektir. Eğer birinci derece akrabalarda prostat kanseri varsa, bu kişilerin prostat kanserine yakalanma riski 5-10 kat daha fazla olabilir.
Prostat büyümesi idrar yollarında hangi sorunlara yol açar?
Prostat büyüdüğünde idrar kanalını sıkıştırarak idrarın mesaneden dışarı atılmasını zorlaştırabilir. Bu durum, idrar torbasının kaslarını daha güçlü kasılmaya zorlar. Zamanla mesane kasları yorulmaya başlar ve bu da idrar yaparken sorunlara neden olur. İdrar akışı yavaşlar, kesintili hale gelir ve mesane tam boşalmadığı için idrarın bir kısmı içeride kalır. Bu da sık idrara çıkma ihtiyacı yaratır, özellikle geceleri idrara kalkma ihtiyacı artar. Ayrıca, idrar yaparken yanma, ağrı veya kanama gibi belirtiler de görülebilir.
Prostat büyümesinin en yaygın belirtileri nelerdir?
Prostat büyümesi olan erkeklerde ortaya çıkan belirtiler şunlardır:
Sık sık idrara çıkma isteği
İdrar yaparken ağrı veya yanma hissi
Kanlı idrar
İdrar akışında zayıflama veya kesiklik
İdrar sonrasında damlama ve mesanenin tam boşalmadığı hissi
Geceleri sık sık idrara kalkma ihtiyacı
Ani idrar yapma isteği ve bazen idrar kaçırma
Cinsel fonksiyon bozuklukları, özellikle ereksiyon sorunları
Prostat kanserinde erken teşhisin önemi nedir?
Prostat kanseri genellikle yavaş ilerleyen bir kanser türüdür ve hastalık prostat içinde sınırlı kaldığında, yani vücudun diğer bölgelerine yayılmadığında tamamen tedavi edilebilir. Ancak erken evrelerde belirti vermediği için düzenli taramalar ve kontroller büyük önem taşır. Prostat kanserinde erken teşhis, hastalığın tedavi edilebilir olduğu aşamalarda yakalanmasını sağlar. Ailede prostat kanseri öyküsü olmayan erkekler 50 yaşından sonra, ailesinde bu hastalığın öyküsü olanlar ise 40 yaşından itibaren yılda bir kez doktora başvurmalıdır. PSA testi ve fiziksel muayene ile prostat kanserinin erken tespiti mümkündür. Şüpheli durumlarda prostat biyopsisi yapılır ve ileri tetkiklerde multiparametrik prostat MR'ı kullanılır.
Prostat kanserinin tedavisinde hangi yöntemler kullanılır?
Prostat kanseri tedavisi, hastalığın yayılıp yayılmadığına ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak belirlenir. Eğer hastalık prostat içinde sınırlı kalmışsa ve yayılmamışsa tedavi seçenekleri cerrahi müdahale (radikal prostatektomi) ve radyoterapi gibi yöntemleri içerebilir. Ancak hastanın yaşı, genel sağlık durumu ve tümörün patolojik özellikleri dikkate alınarak tedavi kararı verilir. Bazı durumlarda, tümörün küçük ve yavaş ilerleyen olduğu durumlarda, "aktif izlem" adı verilen bir yaklaşım tercih edilir; bu, kanserin yakından izlenmesi ve ilerleme gösterdiğinde tedavi edilmesi anlamına gelir. Daha ciddi vakalarda ise cerrahi müdahale ve radyoterapi gibi yöntemler devreye girer.
Prostat kanseri riskini azaltmak için neler yapılabilir?
Prostat kanseri riskini azaltmanın en önemli yollarından biri, sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemektir. Dengeli beslenme, özellikle Akdeniz tipi beslenme, prostat sağlığı için faydalıdır. Düzenli fiziksel aktivite ve egzersiz, vücudun genel sağlığını korurken prostat kanseri riskini de azaltabilir. Ayrıca, kaliteli bir uyku rutini, stresten uzak durmak ve aşırı alkol ve sigara tüketiminden kaçınmak da prostat sağlığına olumlu katkı sağlar. Aktif ve sağlıklı bir yaşam tarzı prostat sağlığını korumak için çok önemlidir.
Periyodik olarak haber bültenimizi size ulaştıralım.
Nesilden nesile hayat bize GÜVEN diyor.
Güven Hastanesi hizmet standartları ile JCI tarafından akredite edilmiştir. JCI şikayet bildirimlerinizi buraya tıklayarak yapabilirsiniz.
Kişisel verilerin korunması ve işlenmesi politikalarına ilişkin aydınlatma metnimize buradan kişisel veri işleme envanteri ve kişisel verilerin korunması politikamıza ise buradan ulaşabilirsiniz.
