EBUS cihazı akciğer kanserinin erken teşhisinde başarılı sonuçlar veriyor. Ülkemizde erkeklerde birinci, kadınlarda beşinci sırada ortaya çıkan akciğer kanseri, dünyada da kansere bağlı hayat kaybı nedenleri arasında ilk sırada yer alıyor. Genellikle sinsi ilerleyen bu hastalığın erken teşhis ve tedavi edilmesi için tarama programları ve güncel tanılama yöntemlerinin kullanılması büyük önem taşıyor. EBUS olarak adlandırılan endobronşial ultrasonografi yöntemi, başta akciğer kanseri olmak üzere birçok akciğer hastalığının teşhis ve tedavi planlamasında kullanıyor. Güven Hastanesi Göğüs Hastalıkları Bölümü uzmanları, akciğer kanseri ve EBUS yöntemi hakkında bilgi verdi.
Akciğer kanseri, akciğer dokusundan ve bronşlardan kaynaklanan anormal hücre çoğalmasıyla ortaya çıkan bir kanser türüdür. Genellikle üst solunum yolundaki ses tellerinin altından itibaren başlayan bronş sisteminden ya da göğüs kafesini dolduran akciğer dokusundan kaynaklanmaktadır. Alışkanlıklara bağlı olarak gelişen bir hastalıktır. Erkeklerde sigara içme alışkanlığı daha yaygın olduğundan, akciğer kanseri görülme sıklığı da kadınlara göre daha fazladır. Buradan da anlaşılacağı gibi akciğer kanserinin en önemli tetikleyicisi sigaradır. Bunun haricinde hava kirliliği, radyasyon gibi çevresel faktörlerin yanı sıra genetik faktörlerde akciğer kanserinin ortaya çıkmasında etkili olmaktadır. Ailesinde kanser öyküsü bulunan kişilerin hava kirliği ve radyasyon gibi çevresel faktörlere maruz kalması sonucunda akciğer kanserine yakalanma riskleri daha da artmaktadır. Özellikle son yıllarda kadınlarda akciğer kanseri görülme sıklığının artmasının ardındaki nedenin genetik faktörler olduğu düşünülmektedir.
Öksürme şekliniz değiştiyse dikkat!
Akciğer kanseri sessizce yayılan bir hastalıktır. İlk belirtiler ortaya çıktığında hastalık genellikle ileri evrelere ulaşmış olabilmektedir. Öncelikli belirtiler; öksürük, balgam, göğüs ağrısı, nefes darlığı, halsizlik ve yorgunluktur. Sigara içen kişilerde öksürük şikayeti sürekli olduğu için bu belirti göz ardı edilmektedir. Bu noktada dikkat edilmesi gereken, öksürüğün karakterindeki küçük bir değişikliğin akciğer kanseri açısından uyarıcı nitelikte olabileceğidir. Hastalığın en ayırt edici belirtisi olarak kanlı balgam ön plana çıkmaktadır. Bu nedenlerle, sigara içen, öksürük karakterinde değişiklik olan ve kanlı balgam çıkaran kişiler vakit kaybetmeden doktora başvurmalıdır.
Riskli gruplar tarama programlarıyla takip edilmeli
Hastalığın tanısında öncelikle fiziki muayene yapılmakta ve detaylı hasta öyküsü dinlenmektedir. Sonrasında, röntgen, akciğer grafisi, bilgisayarlı tomografi ve bazı hastalarda daha ayrıntılı inceleme yöntemlerine başvurulmaktadır. Akciğer kanseri açısından bazı riskli gruplar vardır. Örneğin; ailesinde akciğer kanseri öyküsü olan, sigara içen, 50 yaş üzeri erkek bireyler bu gruptadır. Yıllık tarama programları, bu kişilerde akciğer kanserinin erken evrede tespit edilebilmesi açısından büyük önem taşımaktadır. Tarama programları sayesinde erken evrede bilgisayarlı tomografi çekerek, nodül ya da değişik bir yapı izlenmesi durumunda erken müdahale şansı elde edilmektedir. Akciğer kanseri açısından riskli grupta bulunmayan ama bu hastalığa işaret eden şikayetlerle doktora başvuran hastalarda ise; akciğer grafisindenodül tespit edilmesi durumunda bilgisayarlı tomografiyle değerlendirme yapılmaktadır. Ardından da bronkoskopi denilen inceleme yöntemiyle bronşlara ışıklı bir cihazla girip eğer görülebilir bir doku varsa parça alarak tanı konulmaktadır.
EBUS cihazıyla göğüs kafesinin ulaşılamaz denilen yerlerine ulaşılabiliyor
Akciğer kanseri, bronş arkasında bulunan ve beyaz dolaşım denilen sistem vasıtasıyla önce göğüs içine ardından da tüm vücuda yayılabilmektedir. Hem hastalığı tanılamak hem de evresini tespit etmek için lenf bezinden biyopsi almak gerekmektedir. Normal ışıklı bir endoskopi cihazı olan bronkoskop ile bronşlara girildiğinde arka tarafta kalan tümörler her zaman görülemeyebilir. Bronkoskopi cihazlarının uç kısmına ultrasonografi probu takılarak geliştirilen “endobronşiyal ultrasonografi” yani EBUS cihazlarıyla hastaların bronşlarının içinden eş zamanlı görüntü alınarak, göğüs kafesinin ulaşılamaz denilen veya sadece operasyonla ulaşılabilecek bölgelerine erişim sağlanabilmektedir. EBUS sayesinde başta akciğer kanseri olmak üzere çoğu akciğer hastalığı erken tespit edilmekte ve tedavide başarı oranları artmaktadır.
Tedavinin yol haritası EBUS sonuçlarına göre belirleniyor
Akciğer kanseri tespit edildiğinde öncelikle hastanın ameliyattan fayda görüp görmeyeceği değerlendirilmektedir. Hastanın ameliyat edilebilmesi için tümörün fazla yayılmamış olması gerekmektedir. Bu noktada EBUS ile alınan biyopsiler ve PET CT sonuçları yönlendirici olmaktadır. Bu sonuçlara göre hastalık erken evrede ise ameliyata karar verilmekte, ileri evredeyse alternatif tedavi planları oluşturulmaktadır.
Tedavi yöntemi kişiye özel planlanıyor
Akciğer kanserinin en etkili tedavi yöntemi ameliyattır. Hastalar genellikler ileri yaşta olduğu için; kalp, şeker ve böbrek gibi kronik hastalıkları da bulunmaktadır. Tümör küçük olsa bile ek hastalığı bulunan ileri yaştaki hastalar cerrahi tedavi açısından riskli gruptadır. Bu tarz vakalarda lokal radyoterapi gibi tedavi yöntemleriyle olumlu sonuçlar elde edilebilmektedir. Cerrahi yöntemin dışında, medikal tedavi, kemoterapi ve radyoterapi yöntemleri de tek tek veya bir arada uygulanabilmektedir. Bunlar dışında bazı durumlarda destek tedavi yöntemlerine de başvurulmaktadır.
Akciğer kanserinden korunmanın ilk şartı tütünsüz yaşam
Tüm dünyada en yaygın görülen hayat kaybı nedenleri arasında ilk sıralarda yer alan akciğer kanserinden korunmak için yaşam tarzında bazı değişiklikler yapmak gerekmektedir. Akciğer kanserinden korunmak için dikkat edilmesi gerekenler şu şekilde sıralanabilir:
Akciğer kanserinin en önemli nedeni sigara ve tütün ürünleridir. Sigara ve tütün ürünleri bağımlılığı olanlar bu alışkanlarından kurtulmalı, bu ürünlerin tüketildiği alanlarda bulunmamalıdır.
Akdeniz tipi sağlıklı beslenme alışkanlıkları edinilmeli, hızlı tüketime yönelik aşırı yağlı, tuzlu ve şekerli yiyeceklerden uzak durulmalıdır.
Hareketsiz hayat tarzından vazgeçilmeli, yaşa ve kişiye uygun olan egzersizler düzenli olarak yapılmalıdır.
Şehirlerdeki hava kirliğini azaltmak için önlemler alınmalıdır.
İlgili Bölüm Hakkında Bilgi Almak İçin tıklayınız.
Periyodik olarak haber bültenimizi size ulaştıralım.
Nesilden nesile hayat bize GÜVEN diyor.
Güven Hastanesi hizmet standartları ile JCI tarafından akredite edilmiştir. JCI şikayet bildirimlerinizi buraya tıklayarak yapabilirsiniz.
Kişisel verilerin korunması ve işlenmesi politikalarına ilişkin aydınlatma metnimize buradan kişisel veri işleme envanteri ve kişisel verilerin korunması politikamıza ise buradan ulaşabilirsiniz.
