Güven Çayyolu Cerrahi Tıp Merkezi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Bölümü’nden Uzm. Dr. Yasemin Kuraş Can, yaz aylarında çocuklarda oldukça sık karşılaşılan ishal hakkında bilgi verdi.
Çocuklarda ishal, dışkılama sayısının ilk 6’ncı ayda günde 12’den fazla, 6’ncı aydan sonra günde sekizden fazla veya dışkılama miktarında artış olmasıdır.
İshal süresine göre;
Akut İshal
Kronik İshal olmak üzere ikiye ayrılır.
Akut ishal: İki haftadan kısa sürelidir. Bakteri, viral, protozoa gibi enfeksiyonlardan kaynaklanmaktadır.
Kronik ishal: Dört haftadan uzun süreli ishallerdir.
Viral patojenler, ince bağırsağı etkiler ve lökosit veya olmaksızın hacimli sulu ishale neden olur. Ancak;
Yüksek ateş (>40 C°),
Kanlı dışkılama,
Karın ağrısı,
Merkezi sinir sistemi tutulumunda bakteriyel patoloji akla gelmelidir.
Viral bağırsak enfeksiyonlarında solunum semptomları daha fazla, kusma sık ve ısrarcıdır. Gelişmekte olan ve gelişmiş ülkelerde akut ishallerin en sık nedeni virüslerdir. Viral enfeksiyonlar arasında Rota virüs, Noro virüs ve Astro virüs en sık görülenlerdir. Bunu enterik adenovirüsler izlemektedir.
Miktarı az ve kanlı dışkı, yüksek ateş ve karın ağrısıyla karekterize kolit tablosu daha çok bakteriyel enfeksiyonlarda görülür. Bulaşma genellikle fekal yolla gerçekleşir. Ellerde saatlerce, çevresel yüzeylerde günlerce hayatta kalır.
Rota virüsününün inkübasyon (kuluçka) süresi 1-3 gündür. Yüzde 80-90’ından ilk bulgu kusmadır. Rota virüsünde 24 saat içinde düşük ateş ve sulu ishal ortaya çıkar. İshal ön plandadır ve 4-8 gün sürer. Rota virüs ve adenovirüsler dışkıda tespit edilebilir. Ek laboratuvar testleri gerekli değildir.
Tedavi, diğer birçok viral nedenli enfeksiyonlarda olduğu gibi akut ishalde de destekleyicidir. Özellikle küçük bebeklerde devam eden kayıplarla birlikte sıvı ve elektrolit eksikliklerinin karşılanması gerekmekte veya damardan sıvı tedavisi yeterli olmaktadır.
İshal olan çocuk nasıl beslenmeli?
Kısa süreli laktozsuz diyet, ishalin daha kısa sürede düzelmesine yardımcı olur. Antidiyareik ilaçlar etkisizidir.
Çocukların çoğu rota virüs ile birkaç kez enfekte olur. İlk enfeksiyon genellikle en şiddetlisidir.
Çocuklarda ishali önlemek için nelere dikkat edilmeli?
Enfeksiyondan korunma esas olarak iyi hijyen koşulları ve bulaşın engellenmesiyle olur.
Rota virüs tedavisinin özgül olmaması nedeniyle hastalıktan korunmak esastır. 2007 yılından itibaren iki veya üç dozluk olan Rota virüs aşısı korunmadan aktif şekilde kullanılmaktadır.
Akut ishale neden olan diğer viral enfeksiyon etkenleri gaita örneklemde tespit edilebilmektedir.
Nörovirüs ve enterik adenovirüsler, bebeklerde sık görülen diğer viral patojenlerdir. Bulgu olarak Rota virüslere benzerler.
Adenovirüsler mevsimsel değişiklik göstermez. Kuluçka süresi 8-10 gündür. Bazen iki haftaya ulaşabilir.
Nörovirüs artık toplum kökenli ishalin önde gelen kaynağı olmaktadır. Çok bulaşıcı özelliği vardır. Semptomların süresi kısadır. Genellikle 24-48 saattir.
Akut ishallerin tedavisinde önemli olan hastaların hidrasyon (sıvı) durumu değerlendirilmeli ve dehidrasyonun (vücudun sıvı kaybı) tedavi edilmelidir. Sıvı alımı sağlanan çocuklarda beslenmeye devam edilir. Pirinç, patates, ekmek, yoğurt, yağsız tavuk ve kırmızı et verilebilir. Probiyotikler ishalin süresini ve yoğunluğunu azaltır. Çinko desteği verilebilir.
Hastada;
Şok, ağır su kaybı (vücut ağırlığının >%9 kayıp),
Nörolojik anormallikler (Letarji, nöbetler),
Dirençli ve safralı kusmalar,
Oral tedavi başarısızlığı,
Şüpheli cerrahi durum varlığı,
Evde takibin yetersiz olması durumlarında hastanede yatarak tedavi edilmelidir.
Periyodik olarak haber bültenimizi size ulaştıralım.
Nesilden nesile hayat bize GÜVEN diyor.
Güven Hastanesi hizmet standartları ile JCI tarafından akredite edilmiştir. JCI şikayet bildirimlerinizi buraya tıklayarak yapabilirsiniz.
Kişisel verilerin korunması ve işlenmesi politikalarına ilişkin aydınlatma metnimize buradan kişisel veri işleme envanteri ve kişisel verilerin korunması politikamıza ise buradan ulaşabilirsiniz.
