Doğum kontrol hapları, birçok kadın için etkili bir doğum kontrol yöntemi olarak uzun yıllardır kullanılmaktadır. Hormonal içerikleri sayesinde gebelik önleyici etkileri olan bu haplar, aynı zamanda adet düzensizlikleri ve bazı hormonal dengesizliklerin tedavisinde de kullanılmaktadır. Güven Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Bölümü'nden Uzm. Dr. Eyyüp Özgen gebeliği önlemek ve hormonal dengesizliklerin tedavisinde etkili bir yöntem olan doğum kontrol haplarıyla ilgili detaylı bilgi verdi.
Doğum kontrol hapları, östrojen ve progestin adı verilen hormonları içeren ve genellikle günlük olarak alınan oral kontraseptiflerdir. Bu haplar, yumurtlamayı engelleyerek gebeliği önler. Yumurtlama olmadığı için sperm, döllenebilecek bir yumurtayla karşılaşmaz. Ayrıca, doğum kontrol hapları rahim iç yüzeyini (endometriyum) ince tutar ve servikal mukusu kalınlaştırarak spermin rahime girmesini zorlaştırır.
Gebeliği Önleme: Doğum kontrol hapları, doğru ve düzenli kullanıldığında %99'un üzerinde bir etkinlik oranına sahiptir. Bu, istenmeyen gebeliklerin önlenmesinde oldukça güvenilir bir yöntemdir.
Adet Döngüsünün Düzenlenmesi: Doğum kontrol hapları, düzensiz adet gören kadınlar için adet döngüsünü düzenleyebilir. Adet kanamalarının daha hafif ve daha az ağrılı olmasına yardımcı olur.
Hormonal Dengesizliklerin Tedavisi: Polikistik over sendromu (PCOS) ve endometriozis gibi hormonal dengesizliklerle ilişkili durumların semptomlarını hafifletebilir.
Akne Tedavisi: Bazı doğum kontrol hapları, akne tedavisinde de kullanılabilir. Hormon seviyelerini dengeleyerek ciltteki yağ üretimini azaltır.
Kansere Karşı Koruma: Uzun süreli kullanımda doğum kontrol haplarının, over ve endometriyum kanseri riskini azalttığı bilinmektedir.
Doğum kontrol haplarının yan etkileri kişiden kişiye değişiklik gösterebilir. Genellikle, yan etkiler hafiftir ve kullanımın ilk birkaç ayında ortaya çıkarak zamanla azalır. Ancak, bazı durumlarda daha ciddi yan etkiler de görülebilir. Yaygın yan etkiler şunlardır:
Mide Bulantısı: İlk kullanımda hafif mide bulantısı yaşanabilir.
Baş Ağrısı ve Migren: Hormon değişiklikleri baş ağrısı veya migrene neden olabilir.
Kilo Değişiklikleri: Bazı kadınlar kilo artışı veya azalışı yaşayabilir.
Duygusal Dalgalanmalar: Hormonlar, ruh halinde değişikliklere neden olabilir.
Meme Hassasiyeti: Meme dokusunda hassasiyet ve şişlik görülebilir.
Daha ciddi yan etkiler ise şunlar olabilir:
Kan Pıhtılaşması: Özellikle sigara içen kadınlarda kan pıhtılaşma riski artabilir. Bu, bacaklarda derin ven trombozu (DVT) veya akciğer embolisine yol açabilir.
Yüksek Tansiyon: Uzun süreli kullanımda bazı kadınlarda tansiyon yükselmesi görülebilir.
Karaciğer Tümörleri: Nadiren de olsa, benign karaciğer tümörleri riski artabilir.
Doğum kontrol haplarının güvenli ve etkili kullanımı için dikkat edilmesi gereken bazı önemli noktalar vardır:
Düzenli Kullanım: Doğum kontrol haplarının etkinliği, düzenli ve doğru kullanımına bağlıdır. Her gün aynı saatte alınmalıdır.
Başlangıç Zamanı: İlk defa kullanmaya başlarken, genellikle adet döneminin ilk günü veya ilk pazar günü başlamak önerilir.
Unutulan Haplar: Bir hap unutulduğunda, en kısa sürede alınmalı ve sonraki haplar normal düzeninde alınmaya devam edilmelidir. Birden fazla hap unutulduğunda, ek doğum kontrol yöntemleri kullanılmalıdır.
Diğer İlaçlarla Etkileşim: Doğum kontrol hapları, bazı ilaçlarla etkileşime girebilir. Özellikle antibiyotikler ve epilepsi ilaçları gibi ilaçlar, hapların etkinliğini azaltabilir.
Tıbbi Geçmiş: Kan pıhtılaşma bozukluğu, migren, yüksek tansiyon, karaciğer hastalıkları veya kanser öyküsü gibi durumları olan kadınlar, doğum kontrol hapı kullanmadan önce mutlaka doktorlarına danışmalıdır.
Sağlık rehberimizden içerikler görüntüleyin.
Periyodik olarak haber bültenimizi size ulaştıralım.
Nesilden nesile hayat bize GÜVEN diyor.
Güven Hastanesi hizmet standartları ile JCI tarafından akredite edilmiştir. JCI şikayet bildirimlerinizi buraya tıklayarak yapabilirsiniz.
Kişisel verilerin korunması ve işlenmesi politikalarına ilişkin aydınlatma metnimize buradan kişisel veri işleme envanteri ve kişisel verilerin korunması politikamıza ise buradan ulaşabilirsiniz.