Hipertansiyon Nedir? Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
GÜVEN SAĞLIK GRUBU
Paylaş:
Hipertansiyon Nedir? Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Hipertansiyon, kalbin kanı pompalarken damarda oluşturduğu basıncın normal değerlerin üzerinde olması durumudur. Büyük tansiyonun 140 mmHg ve üzeri, küçük tansiyonun 90 mmHg ve üzerinde olması yüksek tansiyon olarak kabul ediliyor.
Baş ağrısı, baş dönmesi, halsizlik, burun kanaması, çarpıntı, görme problemleri, sık idrara çıkma, vücutta ödem ve kulaklarda çınlama hipertansiyonun belirtileriarasında gösteriliyor. Hipertansiyon tedavisinde yaşam tarzı değişiklikleri ve ilaç tedavisi etkin rol oynuyor. Uzmanlar, tedavi edilmeyen hipertansiyonun ani veya uzun süre içerisinde kalıcı sakatlıklara ve hatta ölüme yol açabileceği uyarısında bulunuyor.
Tansiyon ya da kan basıncı, kalbin kanı pompalarken damarda oluşturduğu basınçtır. Bu basıncın istenilen değerlerin üzerinde olması durumu ise hipertansiyon olarak tanımlanır.
Kan basıncı; kalbin kanı pompalarken oluşturduğu basınç “sistolik (büyük tansiyon)” ve kalbin kan pompalamaya ara verdiği dönemdeki basınç “diastolik (küçük tansiyon)” olarak iki farklı değerden oluşur.
• Büyük tansiyon için normal kan basıncı değerleri 120-129 mmHg,
• Küçük tansiyon için 80-84mmHg olmalıdır.
Sınırda normal değerler ise; büyük tansiyon için 130-139 mmHg; küçük tansiyon için 85-89 mmHg’dir.
Hipertansiyon, sistolik kan basıncında 140 mmHg ve üzeri; diastolik kan basıncında 90 mmHg ve üzeri olarak kabul edilir.
Hipertansiyon belirtileri nedir?
Hipertansiyon genellikle herhangi bir belirtiye neden olmaz. Hatta tehlikeli yüksek kan basıncı değerlerinde bile bazı hastalarda şikâyet gelişmediği bilinmektedir.
Uzun süre belirti göstermeyen ve tedavi edilmeyen hipertansiyon kalp, böbrek, beyin gibi hayati organlarda ciddi hastalıklara neden olabildiği gibi, damarlarda meydana gelen bu yüksek basınç damarın iç yüzeyinde hasara yol açarak tıkanmaya, genişlemeye hatta yırtılmaya neden olabilir. Çoğu insan hipertansiyon hastası olduğunu bilmez. Bunu öğrenmenin tek yolu kan basıncını ölçmektir.
Hipertansiyonun en sık karşılaşılan belirtileri şunlardır:
• Baş ağrısı
• Baş dönmesi
• Halsizlik
• Yorgunluk
• Görme problemleri
• Nefes Darlığı
• Çarpıntı
• Göğüs Ağrısı
• Burun Kanaması
• Kulaklarda çınlama
• Sık idrara çıkma
• Vücutta ödem
Hipertansiyon nedenleri nelerdir?
Hipertansiyonun, primer (birincil- esansiyel) ve sekonder (ikincil) hipertansiyon olmak üzere iki tipi vardır.
Genetik faktörler,
• Fazla tuz tüketimi,
• Hareketsiz yaşam,
• Fazla kilo,
• Stres,
• Sigara ve aşırı alkol tüketimi hipertansiyonun bilinen en sık nedenleri olsa da ; hipertansiyon hastalarının yüzde 90-95’inde hipertansiyonun nedeni belli değildir. Primer (birincil-esansiyel) hipertansiyon olarak adlandırılan bu yüksek tansiyon tipi, zaman içinde kademeli gelişir.
Hastaların yüzde 5-10’unda görülen sekonder (ikincil) hipertansiyon ise altta yatan bir nedene bağlı olarak gelişir.
İkincil hipertansiyonun en sık görülen nedenleri şunlardır:
Böbrek hastalıkları
Böbreküstü bezinin hastalıkları
Böbrek damarlarının daralması
Doğuştan aortun bir bölümünün dar olması
Uyku apnesi
Tiroid bezi hastalıkları
Doğum kontrol hapları, soğuk algınlığı ilaçları, burun tıkanıklığını gideren ilaçlar
Romatizma ve depresyon tedavisinde kullanılan bazı ilaçlar
Hipertansiyonda risk faktörleri nelerdir?
Ailede yüksek tansiyon öyküsünün olması,
40 yaşın üzerinde olmak,
Aşırı kilo, obezite,
Sigara kullanmak,
Şeker (diyabet) hastalığı,
Gebelik,
Hareketsiz yaşam, egzersiz yapmamak,
Aşırı tuz tüketimi,
Aşırı alkol tüketimi hipertansiyonun risk faktörlerindendir.
Hipertansiyon hangi komplikasyonlara neden olabilir?
Hipertansiyonun en çok etkilediği organlar; kalp, beyin, böbrekler, büyük atardamarlar ve gözlerdir. Hipertansiyon bu organları etkileyerek ani veya uzun süre içerisinde kalıcı sakatlıklara ve ölümlere yol açabilir. Kan basıncı değerleri, tedaviyle normal sınırlarda tutulursa hipertansiyon hastaları yüksek kan basıncının bu zararlı etkilerinden korunabilirler.
Hipertansiyonun neden olduğu başlıca komplikasyonlar şunlardır:
Kalp yetmezliği, kalp kaslarında kalınlaşma, kalbi besleyen damarlarda daralma (koroner arter hastalığı ), kalp krizi gibi kalp rahatsızlıkları,
Beyin kanaması, felç, beyin damarlarında daralma ve tıkanma,
Hafıza bozukluğu ve anlama güçlüğü,
Demans (Daralmış veya tıkalı arterler beyine giden kan akışını kısıtlar, bu da demansın bazı türlerine yol açabilir.),
Büyük atardamarlarda genişleme, bu genişlemelerin yırtılması (Örneğin; aort disseksiyonu),
Boyun ve bacak damarlarında tıkanma.
Hipertansiyon tanısı nasıl konur?
Hipertansiyon tanısı, uygun şartlarda yapılan düzenli tansiyon ölçümleriyle konur. En az beş dakikalık dinlenme sonrası her iki koldan ölçüm yapılmalı, sonrasında kan basıncının yüksek olduğu koldan ölçüme devam edilmelidir. Ayrıca ölçümden bir saat önce sigara, kahve vb. tüketilmemelidir.
Bazı durumlarda yüksek tansiyon problemi olmadığı halde hastane ortamında tansiyon değerleri yüksek çıkabilmektedir. “Beyaz Önlük Hipertansiyonu” denilen bu durumlarda tansiyon takipleri veya tansiyon holter cihazı ile tanı konulabilir.
Hipertansiyon nasıl tedavi edilir?
Hipertansiyonun temel tedavisinde;
İlaç tedavisi
Yaşam tarzı değişiklikleri olmak üzere iki önemli unsur vardır.
Yaşam tarzı değişiklikleri
Hipertansiyonu kontrol altına almak için yaşam tarzı değişiklikleri çok önemlidir.
Hipertansiyonda önemli yaşam tarzı değişiklikleri şunlardır:
Tuzu azaltmak ve sağlıklı beslenmek (Meyve ve sebze tüketimi artırmak, doymuş ve total yağ tüketimi azaltmak; sakatatlar, kuru meyveler, konserve besinler, turşu, zeytin gibi tuz oranı yüksek yiyecekleri az tüketmek).
Düzenli fiziksel aktivite ve egzersiz yapmak.
Kiloyu sağlıklı bir seviyede tutmak ve fazla kiloluluk durumunda kilo vermek.
Sigarayı bırakmak.
Alkol kullanımını sınırlamak.
Stres yönetimi sağlamak.
İlaç tedavisi
Bazı durumlarda kan basıncını azaltmak için yaşam tarzı değişiklikleri yeterli olmayabilir. Özellikle Kan basıncı değerleri sistolik 160 mmHg, diyastolik 100 mmHg ve üzerinde ise mutlaka tansiyonu düşürmek için yaşam tarzı değişiklikleri ve beraberinde ilaç tedavisi gerekir.
Hipertansiyon ilaçları, farklı mekanizmalar kullanarak kan basıncını kontrol ederler. Hekim tarafından en uygun bir ya da birkaç ilaç hastanın,
Yaşı,
Cinsiyeti,
Yüksek tansiyonunun nedeni,
Tansiyon değerleri,
Diğer hastalıkları göz önünde bulundurularak reçete edilir.
Hipertansiyon ilaçları düzenli ve her gün kullanılmalı; hekim önerisi olmadan kesinlikle bırakılmamalıdır.
Kan basıncını düşüren ilaçların da diğer ilaçlar gibi yan etkileri vardır. Ancak bu yan etkiler ilacı kullanan herkeste görülmez. Bir ilaç grubunda yan etki görüldüğünde bir diğer grup ilaçla değiştirilebilir, yan etki doza bağlıysa ilacın dozu, hekim tarafından ayarlanabilir. İlaçla ilgili herhangi bir yan etki görüldüğünde bir sonraki dozu almadan veya ilacı tamamen bırakmaya karar vermeden önce mutlaka hekime danışılmalıdır.
Hipertansiyon hastaları nelere dikkat etmeli?
Hipertansiyon kronik yani sürekli bir hastalık olduğu için;
Belirli aralıklarla hekim kontrolü yaptırmak,
Ömür boyu yaşam tarzı değişikliklerini uygulamak,
Hekimin uygun gördüğü ilaçları hergün düzenli ve ara vermeden kullanmak yüksek tansiyonu kontrol altında tutmada oldukça önemlidir.
İyi uygulanan diyet, egzersiz ve kilo kontrolüyle ilaçlara olan gereklilik azaltılabilmektedir. Ancak hekim önermedikçe ve düzenleme getirmedikçe ilaçlarının kesinlikle kesilmemesi; dozajlarının değiştirilmemesi gerekmektedir. İlaçların bağımlılık yaptığı veya böbrekler ve diğer organlara zarar verdiği inanışı doğru değildir. Organlara en büyük hasarı tedavi edilmeyen hipertansiyonun verdiği unutulmamalıdır. Hipertansiyon tedavisinde başarı büyük oranda hastaya bağlıdır. İlaç uyumuna dikkat eden ve yaşam tarzı değişikliklerini uygulayan hastalarda başarılı sonuçlar alınmaktadır.
Periyodik olarak haber bültenimizi size ulaştıralım.
Nesilden nesile hayat bize GÜVEN diyor.
Güven Hastanesi hizmet standartları ile JCI tarafından akredite edilmiştir. JCI şikayet bildirimlerinizi buraya tıklayarak yapabilirsiniz.
Kişisel verilerin korunması ve işlenmesi politikalarına ilişkin aydınlatma metnimize buradan kişisel veri işleme envanteri ve kişisel verilerin korunması politikamıza ise buradan ulaşabilirsiniz.
