Grup A Streptokok (GAS)
Grup A streptokok diğer adıyla Streptokokkus Pyogenes boğaz ve ciltte bulunabilen bir bakteridir. GAS insanlarda hastalık yapmadan taşıyıcılık şeklinde bulunabildiği gibi enfeksiyona da yol açabilen bir mikroorganizmadır.
GAS nasıl bulaşır?
Streptokok bakterisi boğazda ve ciltte uzun süre yaşayabilir ve kişiden kişiye temasla veya hapşırma gibi damlacıkların etrafa saçıldığı durumlarla bulaşabilir. Streptokok insanlarda boğazda veya ciltte herhangi bir bulgu oluşturmadan, taşıyıcılık şeklinde bulunuyorsa bu kolonizasyon olarak tanımlanır. Hem taşıyıcılar hem de enfekte kişiler GAS bakterisini diğer insanlara bulaştırabilirler.
GAS bakterisinin yaptığı hastalıklar nelerdir?
GAS sıklıkla boğazda Beta enfeksiyonu (strep throat), kızıl veya impetigo adı verilen cilt enfeksiyonlarına neden olur. Nadiren, hayatı tehdit eden ağır enfeksiyonlara yol açabilir.
Nadir olmakla beraber GAS bakterisi kan veya kas gibi normalde bulunmadığı dokulara yerleşirse hayatı tehdit eden enfeksiyonlara neden olabilir. Bu enfeksiyonlara İnvazif Grup A Streptokok Hastalığı adı verilir. Nekrotizan Fasiit ve Streptokokkal Toksik Şok Sendromu, çok nadir ama en ağır İnvazif Grup A Streptokok Hastalığı formlarından ikisidir. Nekrotizan Fasiit kas, yağ ve cilt dokusunda ağır tahribatlara neden olur. Streptokokkal Toksik Şok Sendromu organ yetmezliklerine (akciğer, böbrek, karaciğer gibi) ve hızlı kan basıncı düşmesine yol açar.
GAS bakterisinin kişinin savunma sistemini geçtiği durumlarda iGAS enfeksiyonu gelişir. Bu durum hastanın bakteri ile savaşmasını azaltan kronik hastalıklar veya immun sistemi etkileyen hastalıkların varlığında ortaya çıkabilir. iGAS enfeksiyonu önceden herhangi bir kronik rahatsızlığı olmayan kişilerde de görülebilmekle birlikte, kişinin kronik hastalıklarının (kanser, diyabet, kalp hastalığı gibi) olması durumunda, gebelik ve lohusalık dönemlerinde risk artar.
iGAS enfeksiyonu nadir görülür, bir yılda görülen vaka sıklığı 100.000 de 2-4'tür.
iGAS vakası ile temas sonrasında genellikle herhangi bir tedavi gerekmez, temas edenlerde nadiren semptomlar görülür. Bunun yanı sıra vaka ile aynı evde yaşayan ≥37 haftalık gebelere, 75 yaş üzerindeki yaşlılara, yenidoğan bebeklere (< 1 ay) ve temas sırasında suçiçeği enfeksiyonu geçirenlere antibiyotik profilaksisi veya koruyucu antibiyotik tedavisi önerilebilir. Aynı evde yaşayan kişilerden herhangi birinde, vaka ile temastan sonraki 30 gün içerisinde, GAS enfeksiyonu ile ilgili olabilecek boğaz ağrısı, ateş veya cilt enfeksiyonu gibi semptomlar görülürse, kişi en kısa sürede hekimi ile irtibata geçmelidir.
Bu bulgular ortaya çıkarsa en kısa zamanda bir sağlık kuruluşuna başvurmanız gerekir. Hekiminize mutlaka son dönemde iGAS hastalığı geçirmiş biri ile temas öykünüz olduğunu belirtmelisiniz.
El temizliği, genel temizlik kurallarına uyum, yatak örtüleri ve havlu gibi kişisel eşyaların temizliği gibi enfeksiyon kontrolünde önemli önlemleri uygulamak bulaş riskini azaltacaktır.
GAS ile temas eden kişilerin büyük çoğunluğunda semptomlar görülmez veya hafif boğaz ya da cilt enfeksiyonları görülür. iGAS vakası ile temas halindeki aile üyelerinde bulaş oldukça nadirdir.
Kaynak: UK Health Security Agency. UK guidelines for the management of contacts of invasive group A streptococcus (iGAS) infection in community settings. December 2022
Sağlık rehberimizden içerikler görüntüleyin.
Periyodik olarak haber bültenimizi size ulaştıralım.
Nesilden nesile hayat bize GÜVEN diyor.
Güven Hastanesi hizmet standartları ile JCI tarafından akredite edilmiştir. JCI şikayet bildirimlerinizi buraya tıklayarak yapabilirsiniz.
Kişisel verilerin korunması ve işlenmesi politikalarına ilişkin aydınlatma metnimize buradan kişisel veri işleme envanteri ve kişisel verilerin korunması politikamıza ise buradan ulaşabilirsiniz.