Ketojenik Diyet Nedir? Ketojenik Diyetin Faydaları ve Yan Etkileri Nelerdir?

GÜVEN SAĞLIK GRUBU

Paylaş:

Ketojenik Diyet Nedir? Ketojenik Diyetin Faydaları ve Yan Etkileri Nelerdir?

Ketojenik diyet, besin içeriğinin büyük bir kısmı yağlardan oluşan ve karbonhidrat kaynaklarının çok sınırlı olduğu bir diyet biçimidir. İnsülin seviyesinin ve kan şekerinin dengede tutması, kilo vermede kolaylık sağlaması, epileptik çocuklarda nöbet geçirme sıklığını azaltması ketojenik diyetin faydaları arasında gösterilmektedir. Ancak ketojenik diyet; karaciğer yağlanması, böbrek taşı, vitamin ve mineral eksikliği gibi rahatsızlıklara yol açabilir. Bu nedenle ketojenik diyetin, doktor ve diyetisyen gözetiminde uygulanması oldukça önemlidir.

Güven Hastanesi Beslenme ve Diyet Bölümü Uzmanları, ketojenik diyet hakkında bilgi verdi.

Ketojenik Diyet Nedir? Ketojenik Diyetin Faydaları ve Yan Etkileri Nelerdir?

İçindekiler

Ketojenik diyet nedir?

Ketojenik diyet, karbonhidrat kaynaklarının çok sınırlı olarak alındığı, buna karşılık diyet içeriğinin oldukça büyük bir kısmını yağların oluşturduğu bir diyet biçimi olarak tanımlanabilir. Ketojenik diyette vücudun temel enerji kaynağı olan karbonhidrat alımının önemli ölçüde azalmasıyla vücut, ketozis denilen metabolik duruma geçer. Ketozis durumunda ise vücut, enerji kaynağı olarak yağları yakmaya başlar.

Ketojenik diyet türleri nelerdir?

  • Standart ketojenik diyet: Düşük karbonhidratlı ve orta düzeyde protein içeren yüksek yağlı bir diyettir. Bu tip ketojenik diyette enerjinin yüzde 75’i yağdan, yüzde 20’si proteinden ve sadece yüzde 5’i karbonhidrattan gelmektedir.
  • Döngüsel ketojenik diyet: Bu diyette 5 gün boyunca ketojenik diyet uygulandıktan sonra, iki yüksek karbonhidrat tüketilerek devam edilir.
  • Hedeflenen ketojenik diyet: Standart ketojenik diyetten farklı olarak egzersiz yapılan gün ve öğünlere karbonhidrat eklenmesi şeklinde ilerler.
  • Yüksek proteinli ketojenik diyet: Standart bir ketojenik diyete oranla daha fazla protein içerir. Enerjinin yüzde 60’ı yağdan, yüzde 35’i proteinden ve yüzde 5’i karbonhidrattan gelmektedir.

Ketojenik diyetin faydaları nelerdir?

  • İnsülin seviyesini ve kan şekerini dengede tutabilir.
  • Kilo vermeyi kolaylaştırabilir.
  • Sürekli açlık hissini ortadan kaldırabilir.
  • Tümör gelişimini yavaşlattığına dair çalışmalar bulunmaktadır.
  • Alzheimer, Parkinson gibi hastalıkların ilerlemesini yavaşlatıcı ve belirtileri hafifletici etkisinin olduğu düşünülmektedir.
  • Epileptik çocuklarda nöbet görülme sıklığını azaltır.

Ketojenik diyetin yan etkileri nelerdir?

Ketojenik diyete ilk başlandığında adaptasyon sağlanana kadar;

  • İshal,
  • Kabızlık,
  • Kusma,
  • Mide bulantısı,
  • Açlık hissi,
  • Uyku problemleri,
  • Egzersiz performansında azalma gibi yan etkiler görülebilir.

Ketojenik diyetin uzun süreli uygulanması ise,

  • Karaciğer yağlanması,
  • Böbrek taşı,
  • Vitamin-mineral eksiklikleri gibi istenmeyen etkilere yol açabilir.

Ketojenik diyette kaçınılması gereken besinler nelerdir?

  • Şekerli yiyecek ve içecekler: Meyve suyu, gazlı içecekler, kek, dondurma, şeker, tatlılar vb.
  • Tahıllar veya nişastalar: Ekmek, pirinç, makarna, mısır, çavdar, yulaf vb.
  • Meyveler: Serbest olarak belirtilen meyveler hariç tüm meyveler.
  • Baklagiller: Bezelye, barbunya, mercimek, nohut vb.
  • Kök sebzeler: Patates, tatlı patates, havuç vb.
  • Şekerli, trans yağlı hazır soslar, mayonez, çeşniler, hazır gıdalar.
  • Alkol

Ketojenik diyette tüketilmesi gereken besinler nelerdir?

  • Et: Dana, koyun, kuzu eti, tavuk eti, hindi eti
  • Yağlı Balıklar: Somon, uskumru, alabalık, ton balığı vb.
  • Yumurta
  • Peynirler: Cheddar, kaşar, keçi peyniri, mozarella gibi peynirler
  • Tereyağı ve krema
  • Sağlıklı Yağlar: Sızma zeytinyağı, Hindistan cevizi yağı, avokado vb.
  • Düşük Oranda Karbonhidrat İçeren Sebzeler: Yeşil yapraklı sebzeler, domates, soğan, biber vb.
  • Meyveler: Çilek, böğürtlen, yaban mersini gibi küçük kırmızı meyveler
  • Bazı Çeşniler: Tuz, karabiber, baharatlar
  • Kuruyemişler: Badem, ceviz, kabak çekirdeği, keten tohumu, chia tohumu,vb.

Ketojenik diyet nasıl planlanır?

Ketojenik diyetlerde günlük alınması gereken protein, karbonhidrat ve yağ miktarları kişinin yaş, kilo, sağlık durumu gibi faktörleri göz önüne alınarak ayarlanmalıdır.

Diyetteki besin öğelerinin oranları ve gramajları çok önemlidir. Bu oranların nasıl olması gerektiği mutlaka doktor ve diyetisyenden oluşan bir ekip tarafından kişinin kan bulguları, kan ve idrarındaki keton cisimciklerinin miktarı gibi belirteçlere bakılarak belirlenmelidir.

Ketojenik diyetler herkes için uygulaması uygun veya mümkün olmayan, sadece belirli tıbbi analizler ve tetkikler yapıldıktan sonra uygulamasında sakınca görülmeyen kişilere önerilmesi gereken bir diyet türüdür. Uygulaması oldukça zor ve riskli olduğu için hiçbir birey bu diyeti bir sağlık kuruluşuna danışmadan uygulamamalıdır. Diyetin yapılıp yapılamayacağına karar verilmesi, diyetin planlanması, bu süreçte yapılacak her türlü tetkik ve incelemeler doktor ve diyetisyen kontrolünde yapılmalıdır.

Ketojenik diyetin riskleri nelerdir? Kimler ketojenik diyet yapmamalı?

Diyetin oldukça büyük bir kısmı yağlardan oluştuğu için lifli besin tüketimi de yok denilecek kadar azdır. Bu da başta kabızlık gibi birtakım sindirim ve bağırsak problemlerine yol açabilir.

Hem yüksek yağlı beslenme ve yağlardan enerji elde edilmesine bağlı olarak kanda dolaşan serbest yağ asitleri miktarının artması hem de yetersiz posa alımına bağlı olarak kan kolesterol düzeylerinde ve diğer kan lipitlerinde artış görülür. Bu da kalp ve damar hastalıkları açısından oldukça büyük risk oluşturmaktadır. Kan kolesterol düzeyleri yüksek kişiler bu diyeti yapmaktan kaçınmalıdır.

Ketojenik diyetler karaciğer üzerinde de yük oluşturur. Bu nedenle karaciğer hastalığı olan kişiler ketojenik diyet uygulamamalıdır. Uzun süreli uygulanan ketojenik diyet sonrası karaciğer yetmezliği gelişme riski vardır.

Açlık tablosu geliştiğinden vücut kendini açlığa adapte edebilmek için metabolizma hızını yavaşlatma eğilimine girer. Yavaşlamış bir metabolizma sonucunda ise diyetin bırakılmasıyla beraber verilen kiloların tümüyle geri alınmasına sebep olabilir.

Beynin temel enerji kaynağı glikozdur. Bu nedenle ketojenik diyet yapanlarda karbonhidrat dışı kaynaklardan dolaylı yoldan glikoz elde ediliyor olması birtakım bilişsel fonksiyonlarda yavaşlama ve geriliğe sebep olabilir.

Sağlık Rehberi

Sağlık rehberimizden içerikler görüntüleyin.

Haber Bültenimize üye olun.

Periyodik olarak haber bültenimizi size ulaştıralım.

...

Nesilden nesile hayat bize GÜVEN diyor.


Güven Hastanesi hizmet standartları ile JCI tarafından akredite edilmiştir. JCI şikayet bildirimlerinizi buraya tıklayarak yapabilirsiniz.

Kişisel verilerin korunması ve işlenmesi politikalarına ilişkin aydınlatma metnimize buradan kişisel veri işleme envanteri ve kişisel verilerin korunması politikamıza ise buradan ulaşabilirsiniz.


Sayfanın son güncellenme tarihi: 16-08-2024