Anneliğin ilk dönemleri, hem fiziksel hem de duygusal olarak birçok zorluk ve güzellik barındırır. Bu süreçte emzirme, anne ve bebek arasındaki bağın güçlenmesinde kritik bir rol oynarken, anneler zaman zaman emzirme kaynaklı sağlık sorunlarıyla karşılaşabilirler. Mastit, özellikle emziren kadınlarda yaygın görülen ve meme dokusunda iltihaplanmaya neden olan bir durumdur. Hem annenin yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilen hem de emzirme sürecini sekteye uğratabilen mastit, zamanında ve doğru tedaviyle kolayca kontrol altına alınabilir. Güven Hastanesi Meme ve Endokrin Cerrahisi Bölümü’nden Genel Cerrahi Uzmanı Doç. Dr. Murat Bulut Özkan, mastit hakkında merak edilen tüm sorulara yanıt verdi.
Mastit, süt kanallarının enfeksiyon kapması veya tıkanması sonucu meme dokusunda iltihaplanma meydana gelmesi durumudur. Genellikle emziren annelerde ortaya çıkar, ancak emzirmeyen kadınlarda da görülebilir. Mastit, memede ağrı, şişlik, kızarıklık ve ısı artışı gibi belirtilerle kendini gösterir. Süt kanallarının tıkanması veya enfeksiyon gelişmesi, hem anneyi rahatsız edici hem de bebeğin emzirme sürecini olumsuz etkileyici olabilir.
Mastit genellikle iki şekilde sınıflandırılır:
Laktasyonel mastit: Emziren annelerde görülür. Süt kanallarının tıkanması veya bakteriyel enfeksiyon nedeniyle gelişebilir.
Non-laktasyonel mastit: Emzirmeyen kadınlarda ya da erkeklerde nadiren görülen bir formudur ve genellikle bakteriyel bir enfeksiyona bağlıdır.
Mastit, belirtileri oldukça net ve rahatsız edici şekilde ortaya çıkan bir sağlık sorunudur. En yaygın belirtilerden biri meme hassasiyeti ve ağrıdır. Etkilenen meme üzerinde baskı uygulandığında artan bir ağrı hissi, bu durumun habercisi olabilir. Bunun yanı sıra, memede şişlik oluşabilir ve bu şişlik sert bir yapıya dönüşebilir. İltihaplı bölge, kızarır ve o bölgede gözle görülür bir sıcaklık artışı yaşanır.
Daha ciddi vakalarda, enfeksiyonun yayılmasıyla birlikte 38°C'yi aşan ateş ve titreme meydana gelebilir. Ayrıca, vücut direncinin düşmesi sonucu genel bir halsizlik ve bitkinlik durumu da ortaya çıkar. Bu sistemik belirtiler, bazı hastalarda soğuk algınlığı veya grip gibi başka rahatsızlıklarla karıştırılabilir. Ancak mastit, zamanında tedavi edilmediğinde ciddi enfeksiyonlara yol açabilir ve meme apsesi gibi daha büyük sorunlara neden olabilir. Bu nedenle belirtiler fark edildiğinde erken müdahale hayati öneme sahiptir.
Mastitin en yaygın nedenleri şunlardır:
Süt Kanalının Tıkanması: Meme içinde süt kanallarının tıkanması, süt akışının engellenmesine ve bu bölgede süt birikmesine neden olur. Bu durum, bakterilerin üremesi için uygun bir ortam yaratır.
Bakteriyel Enfeksiyon: Meme başındaki çatlaklar, bakterilerin içeri girmesine ve iltihaplanmaya yol açar. Staphylococcus aureus gibi bakteriler genellikle mastite sebep olan mikroorganizmalardır.
Sık Emzirmeme veya Yetersiz Boşaltım: Emzirme sıklığının azalması veya bebeğin memeyi tam olarak boşaltmaması süt kanallarında tıkanıklık yaratabilir.
Doktorlar mastiti genellikle hastanın şikayetleri ve fiziksel muayeneyle teşhis ederler. Ancak bazı durumlarda, enfeksiyonun kaynağını ve şiddetini anlamak için süt örneği alınarak laboratuvar testleri yapılabilir. Ateş ve ciddi enfeksiyon belirtileri olan hastalarda kan testi istenebilir.
Mastitin tedavisi, enfeksiyonun derecesine ve annenin durumuna göre değişiklik gösterir. Tedaviye erken başlanması, hem annenin hem de bebeğin sağlık durumunu koruma açısından kritik öneme sahiptir.
Antibiyotik Tedavisi: Bakteriyel enfeksiyon kaynaklı mastit vakalarında antibiyotik tedavisi uygulanır. Genellikle 10-14 günlük bir antibiyotik kürü önerilir. Annenin bu sürede emzirmeye devam etmesi tavsiye edilir, çünkü süt kanallarının boşaltılması iyileşmeyi hızlandırır.
Düzenli Emzirme: Mastit durumunda emzirmeye ara vermek yerine düzenli olarak emzirmeye devam etmek çok önemlidir. Emzirme, süt kanallarının açılmasına yardımcı olur ve enfeksiyonun yayılmasını önler.
Sıcak ve Soğuk Kompres Uygulaması: Meme üzerine sıcak kompres uygulamak, süt kanallarının genişlemesine ve süt akışının kolaylaşmasına yardımcı olabilir. Emzirme sonrası ise soğuk kompres uygulaması, şişliği azaltmak için etkilidir.
Süt Pompası Kullanımı: Bebek memeyi tam boşaltamıyorsa, süt pompası kullanmak süt akışını devam ettirerek tıkanıklığı önleyebilir.
Dinlenme ve Bol Sıvı Tüketimi: Vücudun enfeksiyonla savaşabilmesi için bol sıvı alımı ve yeterli dinlenme önerilir. Özellikle emziren annelerin su tüketimini artırmaları önemlidir.
Mastit, erken teşhis ve doğru tedaviyle kolayca kontrol altına alınabilen bir durumdur. Ancak ihmali durumunda enfeksiyonun ilerlemesi, meme apsesine kadar varan ciddi sorunlara neden olabilir. Bu nedenle, mastit belirtilerini fark eden annelerin bir sağlık profesyoneline danışarak uygun tedaviye başlamaları büyük önem taşır. Emzirme sürecinde yaşanabilecek bu gibi sorunlarda hem bebeğin hem de annenin sağlığı için bilinçli ve doğru adımlar atılması gerekir.
Sağlık rehberimizden içerikler görüntüleyin.
Periyodik olarak haber bültenimizi size ulaştıralım.
Nesilden nesile hayat bize GÜVEN diyor.
Güven Hastanesi hizmet standartları ile JCI tarafından akredite edilmiştir. JCI şikayet bildirimlerinizi buraya tıklayarak yapabilirsiniz.
Kişisel verilerin korunması ve işlenmesi politikalarına ilişkin aydınlatma metnimize buradan kişisel veri işleme envanteri ve kişisel verilerin korunması politikamıza ise buradan ulaşabilirsiniz.