Yaşam boyu yakın takip gerektiren diyabet yani şeker hastalığı, pandemi sürecinde düzenli kontrolleri aksatılan kronik hastalıklar arasında yer alıyor. Diyabetli hastaların kontrollerinin aksaması, kan şekeri ayarlarını bozarak, kısa ve uzun vadede önemli sağlık sorunlarına yol açabilir. Hastaların bu süreçte kan şekeri ayarlarını kontrol altında tutabilmeleri için doktorlarına uzaktan erişim sağlayabilmeleri önem taşıyor.
Güven Çayyolu Cerrahi Tıp Merkezi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bölümünden Doç. Dr. Cüneyd Anıl, diyabette düzenli takibin önemini, hastaların pandemide alması gereken önlemleri ve dijital uygulamalarla uzaktan hasta takibi hakkında bilgi verdi.
Diyabet, bilindiği gibi kan şekeri yüksekliği ile seyreden ama metabolizmanın protein ve yağ gibi diğer bileşenlerinin de etkilendiği kronik bir rahatsızlıktır. Önemli bir metabolik sorun olan şeker hastalığı, nihayetinde organ sistem hasarları yapar ve sağlığı olumsuz etkiler. Hastaların yaşam kalitesini düşürür. Kronik bir rahatsızlık olduğu için de düzenli takip edilmesi gerekir. Erken dönemde çok sinsi seyreden bir hastalıktır. Hasta, herhangi bir şikayeti olmadığı için hastalığın farkına bile varmaz, ama zaman içinde organ sistem bozuklukları gelişerek, geri dönüşü mümkün olmayan sağlık sorunları ortaya çıkabilir. Bu açıdan şeker hastalığının takibinde düzenli kontroller büyük önem taşımaktadır.
Hangi periyotlarla kontroller yapılmalı? Düzenli takiplerde hangi testlerden ve uygulamalardan faydalanılıyor?
Diyabet takibinde kullandığımız temel testler kan testleridir. Kan şekeri ortalamasını gösteren, ‘Hemoglobin A1c’ adı verilen özel bir parametre var. Bizim için en önemli test bu. Geriye dönük üç aylık şeker ortalamasını veriyor. Hastanın durumuna göre üç ayda bir ya da daha seyrek olarak bu testin sonucuna bakmamız gerekiyor. Ayrıca laboratuvar ortamında kan şekeri takibi de önemli, ancak daha sıkı takip edilmesi gereken hastalar da olabiliyor. Onların da evde kendi glukometreleriyle kan şekeri takiplerini yapıp bize iletmelerini istiyoruz.
Bunlar dışında genel diğer biyokimyasal parametreler; kan yağlarının, böbrek karaciğer fonksiyonlarının, belli vitaminlerin düzenli periyotlarda değerlendirilmesi diyabet hastalarında önemli. Bunlara da kanda bakıyoruz. Bunların yanı sıra, idrar tetkiki de belli aralıklarla yapılmalı, bunun sıklığına da hastanın durumuna göre karar veriyoruz. Düzenli kontrol periyotları hasta bazında değişkenlik gösteriyor. Bu süre bazen üç aya kadar iniyor, bazen de daha seyrek aralıklarla yapılabiliyor.
Tüm bunların dışında, şeker hastalarının düzenli göz muayenesi yaptırmaları da gerekiyor. Diyabet hastalarımızı en kötü ihtimalle yılda bir ama bazen daha sık, göz için bir incelemeye mutlaka yönlendiriyoruz. Ortaya çıkan durumlara göre, multidisipliner bir yaklaşımla başka tetkikler ya da başka birimlerde muayene olmalarını da isteyebiliyoruz.
Pandemi dönemini düşündüğümüzde kontrollerin aksaması ne gibi sorunlara yol açar? Diyabet hastaları bu dönemde nelere dikkat etmeli?
Diyabetli hastalarımızın kontrollerinin aksaması, kan şekeri ayarlarını bozacaktır.. Kan şekeri ayarsızlığı, kısa ve uzun vadede önemli sorunlara yol açar.
Pandemi ile beraber düşündüğümüzde herhangi bir mikrobik hastalık, en düzenli hastalarda bile kan şekeri ayarını bozuyor. Bu da değişik komplikasyonları hızlandırıyor. Covid-19 gerçekten ciddi bir enfeksiyon ve inflamasyon, çok ciddi bozukluklara yol açabiliyor. Muhtemelen diyabetli hastalarımız, bu virüsü daha kolay alıyorlar. Daha önemlisi, diyabet zaten kan şekeri ayarsızlığı nedeniyle genel olarak bir bağışıklık zafiyeti yaratabiliyor. Bundan dolayı viral yük, yani bireyin aldığı virüs yükü daha fazla olabiliyor. Hastaneye daha fazla yatış gerekebiliyor, yoğun bakıma yatış ihtiyacı artabiliyor. Mekanik ventilasyon ihtiyacı artabiliyor ve maalesef daha fazla hayat kaybıyla sonuçlanabiliyor. Her türlü kronik hastalıkta virüsü hiç almamak daha önemli. Virüsü almamak için el hijyenini, maskeyi ve mesafeyi diyabet hastalarımızda çok daha fazla vurguluyoruz. Zorunda kalmadıkça dışarı çıkmamalılar. Eğer diyabet hastamız kontrollüyse, periyodik kontrollerini erteletebilir. Buradaki en önemli ayrıntı, kan şekeri takiplerini düzenli yapmalılar. Mümkünse hekimlerine uzaktan erişmeye çalışmalılar. Kan şekerinin düzenli gitmesi için yaşam tarzı düzenlemeleri, diyet ve egzersiz çok büyük önem taşıyor. İlaçlarını düzenli kullanmaları da önemli.
Bir şekilde virüs alındıysa mutlaka hekimlerine ulaşmalılar. Buradaki en önemli ayrıntılardan biri; ilaç düzeni değişikliği gerekebilir, hap kullananlarda insüline geçiş gerekebilir. Tüm bunlar uygun ve gerekli şekilde yapılmazsa, Covid-19’a yakalanan diyabet hastasında ileri komplikasyonlar hızlı bir şekilde gelişebiliyor.
Hekime uzaktan erişim dediniz. Bunu biraz açabilir misiniz? Online doktor böyle dönemlerde diyabet hastalarına ne gibi faydalar sağlıyor?
Özellikle bu tip dönemlerde, uzaktan hekime ulaşma konusu çok daha önem taşıyor. Hastanemizin “Güven Online Doktor” hizmeti sayesinde hastalarımızı riske atmadan bu süreçleri yönetebiliyoruz. Önceden takip ettiğimiz hastalar, kan şekeri ölçümlerini bize bu sistemle bildirebiliyorlar. Kan testi alınması gerektiği zaman, hastaneye gelmeden evde bakım hizmetlerimizle testlerini evde yaptırabiliyorlar. Hastalarımızla yaptığımız online görüşmelerle kan şekeri gidişatlarını evdeki ölçümlerle bize bildiriyorlar ve gerçekten bir tetkik yapılması gerekiyorsa evde bakım ekiplerimizi yönlendirerek gerekli testlerinin hijyenik ve her türlü pandemi önlemine dikkat edecek şekilde alınmasını sağlıyoruz. Laboratuvarlarımızda değerlendirdikten sonra hastalarımıza yine online görüşme ile geri bildirimde bulunuyoruz.
Periyodik olarak haber bültenimizi size ulaştıralım.
Nesilden nesile hayat bize GÜVEN diyor.
Güven Hastanesi hizmet standartları ile JCI tarafından akredite edilmiştir. JCI şikayet bildirimlerinizi buraya tıklayarak yapabilirsiniz.
Kişisel verilerin korunması ve işlenmesi politikalarına ilişkin aydınlatma metnimize buradan kişisel veri işleme envanteri ve kişisel verilerin korunması politikamıza ise buradan ulaşabilirsiniz.
