Pnömotoraks, akciğerin kısmen ya da tamamen çökmesiyle sonuçlanan, ciddi ve hayati risk taşıyan bir sağlık sorunudur. Halk arasında “akciğer sönmesi” olarak bilinen bu durum, ani göğüs ağrısı ve nefes darlığı gibi belirtilerle kendini gösterir. Akciğer zarları arasına hava sızmasıyla ortaya çıkan pnömotoraks, doğru ve zamanında müdahale edilmezse yaşamı tehdit edici boyutlara ulaşabilir. Güven Hastanesi Göğüs Cerrahisi Bölümü'nden Opr. Dr. Yiğit Yılmaz, pnömotoraksın nedenleri, belirtileri, tedavi yöntemleri ve korunma yollarını detaylarıyla ele aldı.
Pnömotoraks, halk arasında "akciğer sönmesi" olarak bilinen bir durumdur. Akciğer zarları arasında hava birikmesi sonucu akciğerin kısmen ya da tamamen çökmesi anlamına gelir. Normalde, plevra boşluğu denilen bu zarların arasında az miktarda kayganlaştırıcı sıvı bulunur. Ancak herhangi bir sebeple buraya hava dolduğunda akciğerin genişlemesi zorlaşır ve akciğer sönme noktasına gelir. Pnömotoraks, ani gelişen göğüs ağrısı ve nefes darlığı gibi belirtilerle kendini gösterir ve tedavi edilmezse yaşamı tehdit edici boyutlara ulaşabilir.
Pnömotoraks (Akciğer Sönmesi) Neden Olur?
Pnömotoraks, çeşitli nedenlerden dolayı ortaya çıkabilir. Akciğer zarında bir yırtılma olduğunda, bu alana hava sızar ve pnömotoraks gelişir. Akciğerin kendiliğinden sönmesi anlamına gelen "spontan pnömotoraks," özellikle uzun boylu, zayıf yapılı ve sigara içen genç bireylerde sık görülür. Bir diğer yaygın sebep, akciğer dokusunun hasar görmesi veya hava yollarında bir yırtık oluşmasıdır. Göğse alınan darbeler, travmatik pnömotoraks adı verilen başka bir tür pnömotoraksa yol açar. Bu durum, trafik kazaları, düşme ya da sportif aktiviteler sırasında yaşanan yaralanmalar sonucu ortaya çıkabilir. Yüksek irtifalara çıkma, dalış gibi basınç değişikliklerine neden olan durumlar da pnömotoraks oluşma riskini artırır.
Pnömotoraks (Akciğer Sönmesi) Nedenleri Nelerdir?
Pnömotoraksın nedenleri genel olarak üç ana kategoriye ayrılabilir:
Spontan Pnömotoraks: Altta yatan herhangi bir hastalık veya travma olmadan gelişen pnömotoraks türüdür. Sigara içen gençlerde ve genetik yatkınlığı olan kişilerde daha yaygındır.
Travmatik Pnömotoraks: Göğüs bölgesine gelen bir darbe, cerrahi girişimler veya tıbbi müdahaleler sırasında oluşur. Kaburga kırıkları, delinme veya delinme riski olan işlemler travmatik pnömotoraks riskini artırır.
İkincil Pnömotoraks: Altta yatan akciğer hastalıkları sonucu gelişen pnömotoraks türüdür. Özellikle KOAH, zatürre, akciğer kanseri gibi hastalıklar plevra zarında hasar yaratarak bu duruma sebep olabilir.
Pnömotoraksın en yaygın belirtisi aniden başlayan keskin ve şiddetli göğüs ağrısıdır. Bu ağrı, genellikle akciğerin etkilenen tarafında hissedilir ve nefes alıp vermekle artar. Ağrının yanı sıra nefes darlığı, hızlı nefes alma ve yorgunluk gibi belirtiler ortaya çıkar. Ağır vakalarda, oksijen seviyesi düşer ve ciltte maviye çalma gibi bulgular görülür. Hızlı ilerleyen tansiyon pnömotoraks durumlarında ise kişi bilinç kaybı yaşayabilir; bu nedenle hızlı tıbbi müdahale gereklidir.
Pnömotoraksın tedavisi, durumun ciddiyetine bağlı olarak değişir. Küçük ve hafif vakalarda, akciğerin kendiliğinden iyileşmesi beklenebilir ve oksijen desteği sağlanır. Ancak daha büyük ve semptomları ağır vakalarda plevra boşluğundaki havayı dışarıya almak için göğüs tüpü yerleştirilir ya da iğne aspirasyonu yapılır. Bazı durumlarda pnömotoraksın tekrar etmesini önlemek amacıyla cerrahi müdahale gerekebilir. Cerrahi yöntemde, akciğer zarı kalıcı olarak yapıştırılarak yeniden hava birikmesi engellenir. Pnömotoraks riskini azaltmak için sigara içmemek, düzenli sağlık kontrolleri yaptırmak ve özellikle göğüs travmalarından kaçınmak önemlidir. Akciğer sağlığını korumak, pnömotoraks gibi riskleri azaltmada büyük rol oynar.
Periyodik olarak haber bültenimizi size ulaştıralım.
Nesilden nesile hayat bize GÜVEN diyor.
Güven Hastanesi hizmet standartları ile JCI tarafından akredite edilmiştir. JCI şikayet bildirimlerinizi buraya tıklayarak yapabilirsiniz.
Kişisel verilerin korunması ve işlenmesi politikalarına ilişkin aydınlatma metnimize buradan kişisel veri işleme envanteri ve kişisel verilerin korunması politikamıza ise buradan ulaşabilirsiniz.
