Yaşamımız boyunca; sıkıntıya, üzüntüye ve kendimizi kötü hissetmemize neden olan birçok olayla karşılaşıyoruz. Bu olaylardan bazıları bizi çok etkilemezken, bazılarıysa ruhsal travmaya yol açarak düşüncelerimizi, duygularımızı ve seçimlerimizi etkileyebiliyor.
Deprem, sel ve yangın gibi doğal afetler; işkence, tecavüz, savaş gibi insan kaynaklı travmalar; kazalar, ciddi ve ölümcül tıbbi durumlar ya da ani kayıplar gibi olaylar bireylerde ruhsal travmaya yol açabiliyor. Bu tür travmatik olayları yaşayan ya da onlardan etkilenen çoğu insan, geçici olarak şartlara ve çevreye uyum sağlamakta zorluk yaşayabiliyor.
Depresyon ve travma sonrası stres bozukluğu ise ruhsal travmalardan sonra en sık görülen rahatsızlıklar olarak gösteriliyor. Peki, travma sonrası stres bozukluğu yaşayan birey nasıl hissediyor?
Uzm. Psikolog Gözdem Özdem Akaydın, travma sonrası stres bozukluğu hakkında bilgi verdi.
Travma sonrası stres bozukluğu yaşayan bireyde;
Çoğu kişide, travmayı izleyen günlerde görülen ve genellikle birkaç hafta içinde kendiliğinden düzelen bu belirtiler, bazı kişilerde aylarca hatta yıllarca sürebilir. Aynı zamanda belirtiler bazen travmatik olaydan aylar sonra da başlayabilir.
Travma sonrası stres bozukluğu yaşayan kişilerde olayları yeniden yaşama ve hatırlamaktan kaçınma gibi farklı belirtiler gözlemlenebilir.
Yeniden Yaşama (Hatırlama)
Travma yaşayan kişide, yaşanan olayla ilgili anıların zihninde tekrar canlanması sık görülür.
Olayla ilgili görüntüler ve sesler düşünülmek istenmediği veya hatırlanacak bir durum olmadığı halde zihinde tekrar canlanabilir. Bu durum kişiyi genellikle çok rahatsız eder.
Kaçınma
Birey, travmaya neden olan olayı tekrar hatırlatan mekan ve durumlardan, muhabbetlerden hatta duygu ve düşüncelerden mümkün olduğunca uzak durmaya çalışır.
Olayı hatırlamak kişide büyük bir sıkıntı, acı ve korku hissine yol açtığı için olayı hatırlatan yerlere gitmez, olayla ilgili konuşmaz veya konuşulan yerlerden uzak durur.
Travma yaşamış kişiler, bazen olayın detaylarını unutabilir. Genellikle olayın en sıkıntı verici bölümleri unutulur veya hatırlamakta güçlük yaşanabilir. Bu durum, olayı düşünmek istememekten farklıdır. Kişi hatırlamak istediği halde hatırlayamaz.
Ruhsal travmalardan sonra ‘’Benim yaşadıklarımı kimse anlayamaz” doğrultusunda bir düşünce tarzı sık görülür.
Aşırı Uyarılma
Ruhsal travmadan etkilenmiş kişiler, kendilerini diken üstünde ve sürekli tetikte hissedebilirler. Travmaya neden olay, her an tekrar yaşanacakmış gibi düşünebilirler ve tehlikeler konusunda abartılı tedbirler alabilirler.
Kapı çarpması, yüksek sesle konuşma, birinin aniden odaya girmesi gibi beklenmedik durumlar kişide;
Travma sonrası stres bozukluğu tedavisinde ilk adım psikiyatrik tedavidir. İkinci adım ise psikoterapi olarak belirlenmelidir. Psikiyatristle ilaç tedavisi, psikolog ile psikoterapi süreci yönetilmelidir.
Sağlık rehberimizden içerikler görüntüleyin.
Periyodik olarak haber bültenimizi size ulaştıralım.
Nesilden nesile hayat bize GÜVEN diyor.
Güven Hastanesi hizmet standartları ile JCI tarafından akredite edilmiştir. JCI şikayet bildirimlerinizi buraya tıklayarak yapabilirsiniz.
Kişisel verilerin korunması ve işlenmesi politikalarına ilişkin aydınlatma metnimize buradan kişisel veri işleme envanteri ve kişisel verilerin korunması politikamıza ise buradan ulaşabilirsiniz.