Varis Nedir? Belirtileri ve Nedenleri Nelerdir?

Varis, deri yüzeyine yakın toplardamarların genişlemesi ve bükümlü hale gelmesi durumudur.

Bacaklarda ağrı ve ağırlık hissi, yorgunluk, ayaklarda yanma, bacak kaslarında kramp, bacakta şişme, varis bölgelerinde ve etrafında kaşıntı, varis etrafında deri değişiklikleri, deriye yakın varislerde damar duvarının incelmesine bağlı kanamalar varisin belirtileri arasında gösterilir.

Varis, toplardamar içindeki kan basıncının yükselmesi nedeniyle ortaya çıkar. Fazla kilo, uzun süre ayakta kalmak veya oturmak, ilerleyen yaş, genetik yatkınlık varise neden olan faktörlerdir.

Güven Hastanesi Kalp Damar Cerrahisi Bölümü Uzmanları, varis hakkında bilgi verdi.

Varis Nedir? Belirtileri ve Nedenleri Nelerdir?

İçindekiler

Varis nedir?
Varis neden oluşur?
Varis genellikle kimlerde görülür?
Varisin belirtileri nelerdir?
Varis çeşitleri nelerdir?
Varis hangi komplikasyonlara neden olur?
Varis nasıl tedavi edilir? Tedavi yöntemleri nelerdir?
Varis oluşumunu önlemek için nelere dikkat edilmeli?

Varis nedir?

Varis, deri yüzeyine yakın toplardamarların genişlemesi ve bükümlü hale gelmesidir. Genelde bacaklarda ve ayak bileğinde oluşur. Erişkinlerin üçte birinde görülen oldukça yaygın bir rahatsızlıktır.

Varis neden oluşur?

Varis, toplardamar içindeki kan basıncının yükselmesi nedeniyle oluşur. Bu basıncın yükselmesine neden olan durum, toplardamar içindeki kapakların veya kapakçıkların yetersizliğidir.

Normalde toplardamarlardaki tek yönlü kapaklar, kanın bacaklardan kalbe doğru hareket etmesine katkıda bulunur. Eğer bu kapaklarda hasar veya güçsüzlük oluşursa kan geriye doğru kaçarak bacaklarda göllenir. Bacak toplardamarlarında göllenen kan, sonuçta küçük toplarlardamarların ve yan dalların genişlemesine yani varis oluşumuna neden olur.

Varis genellikle kimlerde görülür?

Varis, herhangi bir bireyde gelişebilir. Ancak,

Yaş,
Cinsiyet,
Ailede varisi olan kişilerin olması,
Yaşam biçimi,
Obezite gibi faktörler varis gelişimine neden olabilir.

Bu faktörlerin varis oluşmasına neden olmaları şöyle açıklanabilir:

Yaş: İlerleyen yaşla birlikte toplardamar kapaklarında ve duvarında gevşeme olur.
Cinsiyet: Kadınlık hormonları, ven duvarında gevşemeye neden olur. Özellikle hamilelerde ve doğum kontrol hapı kullananlarda hormon seviyesine bağlı olarak varis gelişimi daha sıktır.
Aile hikayesi: Varis, genetik geçiş gösterir ve ailesinde varis olan kişilerde görülme olasılığı daha fazladır.
Yaşam biçimi: Uzun süre ayakta kalan veya oturarak iş yapan kişilerde kan sirkülasyonuna bağlı olarak daha sık varis gelişir.
Obezite: Fazla kilo toplardamardaki kan basıncını artırır ve varis oluşmasına neden olabilir.

Varisin belirtileri nelerdir?

Varisler çoğu insan için kozmetik bir problem olsa da bazı kişiler için yaşam kalitesini olumsuz etkileyen şikayetlere neden olabilir.

Bacaklarda ağrı ve ağırlık hissi, yorgunluk (Özellikle uzun süre ayakta kalma veya oturma sonrasında.),
Ayaklarda yanma,
Bacak kaslarında kramp,
Bacakta şişme,
Varis bölgelerinde ve etrafında kaşıntı,
Varis etrafında deri değişiklikleri,
Deriye yakın varislerde damar duvarının incelmesine bağlı kanamalar varisin belirtilerindendir.

Varis çeşitleri nelerdir?

Birkaç tip varis çeşidi vardır.

Varis çeşitleri şunlardır:

Telenjiektazik varisler: Örümcek ağı şeklinde mavi, kırmızı renkte ince kılcal varislerdir. Bacakta nadiren de yüzde olabilir. Genelde ağrı yapmazlar, zararsızlardır. Kozmetik sorunlara neden olurlar.
Retiküler varisler: Deri altında mavi ve mor renkte olup telenjiektazik varisleri besleyen ve daha büyük (yaklaşık 3 mm çapında ) olan varislerdir. Ağrı gibi şikayetlere yol açabilirler.
Trunkal varisler: Deride kabarıklık olarak görülen ve yumru yumru şeklinde olan varislerdir. Diğer varis türlerine göre daha büyüklerdir.

Varis hangi komplikasyonlara neden olur?

Varis genellikle ciddi komplikasyona yol açmaz. Ancak nadir de olsa,

Bacaklarda özellikle ayak bileğine yakın bölgede ağrılı ülser,
Toplardamar iltihabı (flebit, tromboflebit )
Variköz damarların içinde ve ilişkili olduğu derin toplardamarlarda pıhtı (Derin ven trombozu),
Derin ven trombuzuna bağlı akciğer embolisine neden olabilir.

Varis nasıl tedavi edilir? Tedavi yöntemleri nelerdir?

Bacak elevasyonu: Günde 3-4 kez yaklaşık 15’er dakika bacaklar, kalp seviyesinin üzerinde tutulur. Bu tedavi yöntemi, hafif ve orta dereceli varis probleminde şikayetleri azaltabilir.
Kompresyon çorapları: Varisleri olan hastalarda bacaklarda göllenen kanın birikmesini önler. Her gün giyildiğinde oldukça etkili olabilir.
Skleroterapi: Kimyasal bir ajanın varislerin içine enjekte edilmesiyle varisli damarın yok olmasını sağlayan bir tedavi yöntemidir.
Mikroflebektomi: Özel cerrahi aletlerle küçük kesi kullanarak variköz oluşumların çıkarılması işlemidir. Tek başına yapılabildiği gibi, EVLA veya stripping ameliyatlarıyla birlikte de yapılabilir.
Termal Ablasyon: Lazer veya radyofrekans enerjisiyle variköz damarların tedavisidir. Bir kateter yoluyla variköz damarlara girildikten sonra lazer veya radyofrekans enerjisi ile varisleşmiş damarın duvarı harap edilir.
Ven Cerrahisi (Stripping ve ligasyon ): Cerrahi olarak varisleşmiş olan damar bir tel aracılığıyla çıkarılmasıyla gerçekleştirilen varis tedavi yöntemidir.

Varis oluşumunu önlemek için nelere dikkat edilmeli?

Düzenli egzersiz yapmak,
Fazla kilolardan kurtulmak,
Uzun süre ayakta veya oturarak çalışmaktan kaçınmak,
Otururken bacakları uzatmak ve uzun süre bacak bacak üstüne atmamak,
Çok sıkı ve dar kıyafet giymekten kaçınmak varis oluşumunun önlenmesinde etkilidir.

Bölüm, Doktor, Hastalık