Halk arasında “gece yanığı” olarak adlandırılan zona; genellikle ağrı ve ağrıdan birkaç gün sonra gelişen deri döküntüleriyle belirti gösteriyor. Uzmanlar, yaşlanma sonucunda bağışıklık sisteminin baskılanmasını ve bağışıklık sistemini düşüren kronik hastalıkları zonanın nedenleri olarak bildiriyor. Erken teşhis edilmesi hastalığın seyrinde oldukça önem taşıyor. Göz yakınında oluşan zonanın tedavi edilmemesi ise kalıcı göz hasarına yol açabiliyor. Güven Çayyolu Cerrahi Tıp Merkezi Dermatoloji BölümündenUzm. Dr. Arzu Gökdemir Yanardağ, zona hastalığı hakkında bilgi verdi.
Halk arasında “gece yanığı” olarak adlandırılan zona; suçiçeğine neden olan “varisella zoster” virüsünün sebep olduğu ikincil bir hastalıktır.
Zona hastalığının nedenleri nelerdir?
Çocukluk çağında geçirilen suçiçeği virüsü, zamanla uykuya geçmektedir. Uzun süre aktif olmayan bu virüs; ağır grip, idrar yolları enfeksiyonu, AIDS ya da kanser gibi bağışıklık sistemini zayıflatan herhangi bir hastalıkta ve genellikle de 50 yaşın üzerindeki kişilerde yeniden aktif hale gelerek zona hastalığına neden olur. Ayrıca nakledilen organların reddini önlemek amacıyla bağışıklık sistemini baskılamak için tasarlanan ilaçların uzun süreli kullanılması zona riskini artırabilir. Zonanın en önemli nedeni ise yaşlanma ile bağışıklık sisteminin baskılanmasıdır.
Zona hastalığı genellikle kimlerde görülür?
Zona genellikle 50 yaş üzeri kişilerde ortaya çıksa da aslında her yaşta görülebilir. Yapılan araştırmalara göre zona; 70 yaşından sonra her dört kişiden birinde; 80 yaş üzerindeki her iki kişiden birinde görülmektedir.
Zona hastalığının belirtileri nelerdir?
Ağrı, yanma, uyuşma veya karıncalanma, ağrıdan birkaç gün sonra görülen deri döküntüsü, kaşıntı ile kolay patlayan ve kabuk bağlayan içi sıvı dolu kabarcıklar zonanın öncelikli belirtilerindendir. Zona döküntüsü sıklıkla vücudun sol veya sağ tarafını saran bir kabarcık şeridi olarak gelişir. Ayrıca zona, bir gözün etrafında, yüzün veya boynun bir tarafında da oluşabilir.
Zona hastalığı ile ortaya çıkan diğer rahatsızlıklar nelerdir?
Zona ile birlikte ateş, baş ağrısı, halsizlik, zona geçirilen bölgeye ait lenf bezlerinde şişlik ve ışığa duyarlılık ortaya çıkabilir. Ayrıca 60 yaş üstü, kronik hastalıklar ve ilaçlar nedeniyle bağışıklık sistemi zayıflamış kişilerde komplikasyon riski daha yüksektir.
Genellikle 2-6 hafta süren zona hastalığı; sinir onarımına bağlı olarak 4-5 ay kadar devam edebilir. Diyabetik ve yaşlı hastalarda 4-5 ay boyunca tutulan bölgede aralıklı ağrı, iğnelenme ve karıncalanma devam eder. Zonaya neden olan varisella zoster virüsünün vücudu terk etmemesi nedeniyle özellikle bağışıklık sisteminin zayıfladığı vakalarda durumun birden fazla tekrarlandığı gözlemlenmiştir.
Zona hastalığı nasıl önlenir?
Bireyleri zonadan koruyan aşı ile bu hastalıktan korunmak mümkündür. Tek doz olarak uygulanan aşı, zona hastalığının oluşmasını büyük oranda engellemektedir. Aşıdan sonra nadiren de olsa zona hastalığı görülebilir. Fakat aşı, zona hastalığının şiddetinin azalmasını sağlamaktadır. Ayrıca erken tedavi, zona enfeksiyonun süresinin kısalmasına ve başka komplikasyonların ortaya çıkmasını önlemeye yardımcı olabilir.
Zona hastalığı tehlikeli midir?
Öncelikle, göz yakınında ağrı hisseden ve kızarıklık gözlemleyen kişiler, hemen bir uzman hekime başvurmalıdır. Çünkü göz yakınında görülen zonanın, tedavi edilmemesi kalıcı göz hasarına sebep olabilir. Ayrıca zona hastalığında erken tedavi oldukça önemlidir. Bu nedenle zona şüphesi taşıyan kişiler de zaman kaybetmeden bir uzman hekime muayene olmalıdır.
Zona hastalığı bulaşıcı mıdır?
Zona nedeniyle ciltte oluşan kabarcıklar, kabuk kaplayana kadar bulaşıcıdır. Bu nedenle kişinin kendini, suçiçeği geçirmemiş veya bağışıklık sistemi zayıf kişilerden uzak tutması, virüsün bir başkasına geçmemesinde önemlidir.
Zona hastalığı nasıl teşhis edilir?
Zona; genellikle vücutta tek taraflı ağrı, deride döküntü ve kabarcıklar gözlemlenmesiyle teşhis edilir.
Zona hastalığı geçirilen süreçte nelere dikkat edilmelidir?
Zona hastalığı sürecinde soğuk banyo yapılması, ciltte oluşan kabarcıklara soğuk ve ıslak kompres uygulanması kaşıntının ve ağrının hafiflemesini sağlayabilir. Aynı zamanda istirahat edilmesi hastalığın semptomlarını rahatlatacaktır.
Periyodik olarak haber bültenimizi size ulaştıralım.
Nesilden nesile hayat bize GÜVEN diyor.
Güven Hastanesi hizmet standartları ile JCI tarafından akredite edilmiştir. JCI şikayet bildirimlerinizi buraya tıklayarak yapabilirsiniz.
Kişisel verilerin korunması ve işlenmesi politikalarına ilişkin aydınlatma metnimize buradan kişisel veri işleme envanteri ve kişisel verilerin korunması politikamıza ise buradan ulaşabilirsiniz.
